داشتن سواد مالی در دنیای پیچیده امروز، یک مهارت مهم است که کمک بسیار زیادی به پیشرفت زندگی شخصی و کاری افراد می‌کند. پیش‌زمینهٔ یک تصمیم‌گیری درست مالی، داشتن سواد‌مالی است. افراد با آموزش‌های مالی درست و داشتن تسلط کافی در این زمینه، انتخاب‌های درست‌تری انجام می‌دهند. در این سری از آموزش های مالی و مدیریتی محک آکادمی به‌صورت کامل به تعریف سواد مالی، اهمیت و ضرورت آموزش سواد مالی، میزان آگاهی افراد از این دانش و استراتژی‌های لازم جهت ارتقا و بهبود دانش مالی، می‌پردازیم.
تعریف سواد مالی
به توانایی افراد در درک و استفاده مؤثر از مهارت‌های مالی مختلف از جمله مدیریت مالی شخصی، بودجه‌بندی و سرمایه‌گذاری، سواد مالی می‌گویند. سواد‌مالی نقش بسیار مهمی در افزایش اعتمادبه‌نفس افراد و آیندهٔ مالی بهتر آنان دارد و قطعاً فردی با اشراف کامل به این دانش موفق‌تر از فردی است که اطلاعی از این موضوع ندارد و میتواند با دید وسیع‌تر و بهتری درباره اموال خود تصمیم‌گیری کند. سواد‌مالی نیاز به آموزش از سنین پایین و حتی خردسالی دارد. هرچه یادگیری سواد‌مالی را زودتر شروع کنید، آینده مالی درخشان‌تری خواهید داشت؛ زیرا آگاهی و دانش مالی، کلید اصلی موفقیت در جذب سرمایه و آیندهٔ درخشان است.
تعریف سواد مالی از دیدگاه‌های مختلف
به‌طورکلی سواد مالی یعنی دانش و توانایی درک کلی از مسائل و امور مالی و مدیریت درست پول. در ادامه سواد‌مالی را از دیدگاه افراد مختلف بررسی می‌کنیم:
- سواد مالی همان دانش خودارزیابی مالی و یادانش هدفمند است. (جورچین و زور)
- به توانایی فرد در درک و استفاده از مفاهیم مالی، سواد مالی گفته می‌شود. (درون و کایستنر)
- سواد مالی یک دانش‌پایه است که مردم برای زنده ماندن در جامعه مدرن به آن نیاز دارند. (کیم)
- سواد مالی توانایی داشتن قضاوت‌های آگاهانه و اتخاذ تصمیمات مؤثر و مدیریت پول است. (استرادلینگ)
- سواد مالی توانایی خواندن، تحلیل، مدیریت و ارتباط با شرایط مالی است و بر رفاه مادی تأثیر دارد. (ویت)
دلیل اهمیت سواد مالی چیست؟
فقدان سواد مالی میتواند پیامد‌هایی همچون انباشته شدن بدهی‌های ناپایدار، تصمیم‌گیری‌های مالی نادرست و کاهش رفاه مالی فرد را به همراه داشته باشد. سواد مالی علاوه بر آنکه زمینه را برای تصمیم‌گیری‌های مالی آگاهانه فراهم می‌کند، موجب پس‌انداز، مدیریت بهتر بدهی‌ها و آسودگی خاطر فرد از لحاظ مسائل مالی نیز می‌شود.
همان گونه که خوردن و آشامیدن برای سلامت جسم و بقا بشر ضروری و حائز اهمیت است، کسب دانش مالی نیز برای همهٔ اقشار جامعه ضروری است. متأسفانه بی سوادی مالی در دنیای امروزی، بسیار رایج است و فردی که از مسائل مالی اطلاعات کافی نداشته باشد، همانند انسان بی‌سوادی است که هرکسی توانایی فریب‌دادن او را دارد. درنتیجه افرادی که سواد مالی دارند عموماً کمتر در برابر کلاهبرداری‌های مالی قرار می‌گیرند.
باتوجه‌به اهمیت امور مالی در جامعه مدرن، فقدان سواد مالی میتواند آسیب جدی به موفقیت مالی بلندمدت افراد بزند. خوشبختانه، امروزه منابع بیشتری برای آموزش سواد‌مالی وجود دارد و هرچه افراد سواد مالی بیشتری را کسب کنند، در تصمیم‌گیری‌های مالی کمتر دچار تردید می‌شوند و با قاطعیت بیشتری تصمیم می‌گیرد. این تصمیم‌گیری قاطعانه در نهایت موجب جایگاه بهتری از لحاظ مالی خواهد شد.
چگونه سواد مالی خود را بهبود ببخشیم؟
دانش مالی مواردی همچون یادگیری، مهارت‌های بودجه‌بندی، مدیریت در پرداخت بدهی‌ها و درک ارزش محصول را در برمی‌گیرد. یادگیری سواد مالی و توسعه مهارت‌های فردی، برای همهٔ افراد جامعه امری ضروری است. سواد مالی فرد را در زمینهٔ ارتقا استراتژی‌ها و تصمیم‌گیری‌های مهم برای مدیریت مالی شخصی کمک می‌کند.
دستیابی به سواد مالی نیازمند آموزش و یادگیری، تمرین مستمر، کسب مهارت و به‌کارگیری همهٔ این موارد در موقعیت مناسب با یکدیگر است. استراتژی‌هایی که در راستای ارتقا مهارت‌های سواد‌مالی شما کمک می‌کند به شرح زیر است:
· بودجه‌بندی
بودجه‌بندی یکی از مهم‌ترین اصل‌های دانش مالی است. در واقع به برنامه‌ریزی مالی که میزان درآمد و هزینه‌های فرد در آن محاسبه می‌شود، بودجه‌بندی می‌گویند. بودجه‌بندی نوعی برنامه‌ریزی مالی برای خرج کردن متناسب با میزان درآمد و هزینه‌های فردی است.
برای بودجه‌بندی و مدیریت میزان پولی که هر ماه دریافت و خرج می‌کنید، مقدار آنها را در یک برگه اکسل و یا روی یک کاغذ یادداشت کنید. به‌طورکلی بودجه‌بندی شما باید شامل درآمد، هزینه‌های ثابت، مخارج اختیاری و پس‌انداز باشد. همچنین به کمک بودجه‌بندی منابع و درآمد خود می‌توانید به مدیریت موجودی خود بپردازید.
مزیت بودجه‌بندی درآمد چیست؟
از مزیت‌های بودجه‌بندی درآمد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- همیشه پول کافی برای خرید چیز‌هایی که لازم دارید، در اختیار خواهید داشت.
- با بودجه‌بندی مناسب مخارج می‌توانید از به‌وجودآمدن بدهی در امان باشید.
- در صورت مقروض بودن، بودجه‌بندی به شما کمک می‌کند تا بازپرداخت سریع‌تری داشته باشید.
· پس‌انداز
در پاسخ به این سؤال که ” پس‌انداز چیست؟ ” باید گفت به مقدار پولی که پس از کسر هزینه‌ها از درآمدهای قابل مصرف هر فرد باقی می‌ماند، پس‌انداز می‌گویند. در واقع ذخیره کردن پول برای تهیه امکانات بهتر و رسیدن به استقلال مالی بیشتر در آینده یکی از اصل‌های زندگی امروزی است. پس‌انداز پول میتواند با اهداف کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت انجام شود. از اصلی‌ترین انگیزه‌های پس‌انداز می‌توان به خرید اجناس گران‌قیمت، رسیدن به رفاه مالی بیشتر در زندگی، داشتن یک پشتیبان مالی در زمان‌های اضطراری، تأمین آتیه فرزندان و خانواده و مواردی ازاین‌قبیل اشاره کرد.
نکته مهم اینکه که به ذخیره پول پس از کسر مخارج از درآمد باقی‌مانده، پس‌انداز نمی‌گویند. بلکه پس‌انداز با جداکردن میزان پول از درآمد قبل از خرج آن به دست می‌آید.
· مدیریت بدهی‌ها
همان‌طور که می‌دانید، بدهی نشان‌دهندهٔ تعهد یک شخص حقیقی یا حقوقی به شخص حقیقی یا حقوقی دیگر می‌باشد که شخص اول بدهکار و شخص دوم بستانکار می‌گویند. به‌عبارت‌دیگر بدهی نوعی تعهد بین دو طرف است که در حال حاضر تسویه یا پرداخت نشده است. اوراق قرضه، اوراق مشارکت، اوراق تجاری و وام‌ها همه از امثال بدهی‌ها هستند. به‌عبارت‌دیگر، بدهی تعهدی است که هنوز تسویه و یا پرداخت نشده است.
این نکته را در نظر داشته باشید که با کاهش مخارج و افزایش بازپرداخت بدهی‌ها و وام‌ها می‌توانید سریع‌تر بدهی‌های خود را تسویه کنید. در این زمینه حتی می‌توانید از یک نرم افزار حسابداری خوب نیز بهره بگیرید و بدهی‌های خود را مدیریت کنید.
مزیت‌های استفاده از نرم‌افزار حسابداری در مدیریت بدهی ها چیست؟
از مهم‌ترین مزیت‌های نرم‌افزار حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محاسبهٔ سود و زیان
- کاهش میزان خطای احتمالی
- ارائهٔ گزارش‌های خودکار
- صرفه‌جویی در زمان و هزینه
- سازماندهی و فهرست اطلاعات
- دسترسی آسان به صورت های مالی
- مدیریت جریان نقدی و جابه‌جایی پول
· سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری از بعد‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد. در علم اقتصاد، سرمایه‌گذاری یعنی خرید کالایی که در حال حاضر مصرف نمی‌شود، اما در آینده حتماً فرد به آن نیاز پیدا خواهد کرد و آن کالا برای او سودآور خواهد بود.در تئوری اقتصاد یا در اقتصاد کلان تعریف سرمایه‌گذاری متفاوت است و به مقدار خریداری شده از کالاها در واحد زمان که مصرف نمی‌شوند اما برای تولید در آینده استفاده می‌شوند، سرمایه‌گذاری می‌گویند.
وارن بافت سرمایه را این‌گونه تعریف می‌کند: فرایند برنامه‌ریزی برای پول تا در آینده پول بیشتری نصیب شما شود.
سرمایه‌گذاری علاوه بر آنکه سبب آسودگی خاطر شما در آینده می‌شود، باعث کسب سود و حتی بهره مرکب نیز می‌شود. برای دستیابی به سود مرکب دو اصل مهم را باید رعایت کنید؛ نخست آنکه به اصل و سود سرمایه‌گذاری خود دست نزنید و به آن اجازه رشد بدهید و نکته دوم صبر و حوصله داشته باشید.
آموزش سواد مالی چه مزایایی دارد؟
همان‌طور که اشاره کردیم، به توانایی افراد در نحوهٔ مدیریت پول و انتخاب استراتژی مناسب سواد‌مالی گفته می‌شود. آموزش سواد مالی از اهمیت بسزایی برخوردار است و تحقیقات نشان داده است که افرادی که دارای سواد مالی بالایی هستند، تقریباً دوبرابر بیشتر از افرادی که دارای سواد مالی کمی هستند، ثروت می‌اندوزند. به‌عبارت‌دیگر، افرادی که سواد‌مالی کمتری دارند هزینه‌های خیلی بیشتری را بابت تصمیمات اشتباه خود می‌پردازند. در ادامه به مواردی که با داشتن سواد مالی به دست می‌آوریم اشاره خواهیم کرد:
- مفهوم معاملهٔ پایاپای
- افزایش بهره وری در معاملات
- مفهوم و انواع پول رایج
- نحوهٔ صحیح استفاده از پول
- سرمایه‌گذاری آگاهانه در بازار سهام
- آموزش چگونگی پس‌انداز و قرض دادن
- یادگیری کسب درآمد از مهارت‌ها و دانش
- بخشش به نیازمندان
- آشنایی با مفاهیم سود و زیان
- استفاده‌ی درست از بودجه اختصاص یافته
سواد مالی شما را ثروتمند می‌کند!
تا به اینجا با مزایای داشتن سواد مالی به طور کامل آشنا شدیم و دریافتیم که سواد مالی سبب بهبود درک افراد از مسائل مالی می‌شود. برای دستیابی به سواد مالی باید از کودکی آموزش دید. این آموزش‌ها زمینه‌ساز موفقیت فرد در زمینه‌های مختلف زندگی هستند. در کسب‌وکارها هم اگر افراد دانش مالی کافی نداشته باشند به مشکلات فراوانی برمی‌خورند.
ارائهٔ اظهارنامهٔ مالیاتی اشخاص از جمله اهداف مهم شرکت‌ها و سایر اصناف باسواد مالی بالا است. آموزش و دانش مالی اولین حرف را در تهیه اظهارنامه مالیاتی دقیق می‌زند. شما می‌توانید برای یادگیری و بالابردن سواد مالی خود در زمینه ارائه اظهارنامه مالیاتی، از ویدئوهای آموزشی اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی استفاده کنید.
منبع: investopedia
