سهام های کم ارزش معمولا سهام شرکت های کوچکی هستند که در بازارهای اصلی بورس معامله نمی شوند و ریسک بالایی برای خرید دارند، اما این سهام ها می توانند برای کسب و کارها فضایی را ایجاد کنند تا سرمایه اولیه جذب کنند. همچنین سرمایه گذارانی که ریسک پذیری بالایی دارند می توانند از این گونه سهام برای افزایش سود استفاده کنند.
تعریف سهام کم ارزش
سهام کم ارزش معمولاً به سهام یک شرکت کوچک اطلاق می شود که کمتر از 5 دلار در هر سهم معامله می شود. اگرچه برخی از سهام های کم ارزش در بورس های اوراق بهادار بزرگ مانند بورس نیویورک (NYSE) معامله می‌شوند، اما بیشتر معاملات از طریق معاملات خارج از بورس (OTC) از طریق تابلوی الکترونیکی (OTCBB) یا از طریق گروه های خصوصی بازارهای خارج از بورس انجام می‌شود. هیچ بستر معاملاتی برای معاملات خارج از بورس وجود ندارد. مکالمات نیز همه به صورت الکترونیکی انجام می شود.
مفهوم سهام کم ارزش
در گذشته هر سهامی که کمتر از یک دلار در هر سهم معامله می شد، سهام کم ارزش در نظر گرفته می شد. کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) این تعریف را به گونه ای تغییر داده است که همه سهام معامله شده زیر پنج دلار را شامل شود. SEC یک آژانس مستقل دولتی فدرال است که مسئول حفاظت از سرمایه گذاران است زیرا بر عملکرد منصفانه و منظم بازارهای اوراق بهادار نظارت می کند.
سهام کم ارزش معمولاً با شرکت های کوچک مرتبط هستند و به ندرت معامله می شوند، به این معنی که کمبود نقدینگی دارند یا خریداران آماده ای در بازار ندارند. در نتیجه، این احتمال وجود دارد که سرمایه‌گذاران برای فروش سهام مشکل پیدا کنند زیرا ممکن است در آن زمان هیچ خریداری وجود نداشته باشد. به دلیل نقدینگی پایین، سرمایه گذاران ممکن است برای یافتن قیمتی که به طور دقیق قیمت بازار را منعکس می کند، مشکل داشته باشند.
سهام‌های کم ارزش به دلیل کمبود نقدینگی، بالا بودن اختلاف قیمت پیشنهادی و مورد تقاضا و اندازه شرکت‌های کوچک، عموماً به شدت سوداگرانه در نظر گرفته می‌شوند. به عبارت دیگر، سرمایه گذاران ممکن است تمام یا مقدار قابل توجهی از سرمایه خود را از دست بدهند.
آیا می‌دانستید از 1 دی 1402 تمامی شرکت‌های بورسی مشمول ثبت نام در سامانه مودیان و ارسال صورتحسابهای الکترونیکی خود در این سامانه هستند؟ اگر مایلید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید بر روی لینک زیر کلیک کنید:
نکات کلیدی سهام کم ارزش
- سهام کم ارزش معمولا به سهام یک شرکت کوچک اطلاق می شود که کمتر از 5 دلار در هر سهم معامله می شود.
- اگرچه برخی از سهام کم ارزش در صرافی‌های بزرگ مانند NYSE معامله می‌شوند، اما بیشتر سهام های کم ارزش از طریق تابلوی بولتن (OTCBB) در خارج از بورس معامله می‌شوند.
- در حالی که ممکن است سودهای قابل توجهی در معاملات سهام کم ارزش وجود داشته باشد، اما احتمال برابری نیز برای از دست دادن مقدار قابل توجهی از سرمایه گذاری در یک دوره کوتاه نیز وجود دارد.
نوسانات قیمت سهام کم ارزش
سهام کم ارزش عرضه شده در بازار اغلب مربوط به شرکت‌های در حال رشد با پول نقد و منابع محدود هستند. از آنجایی که این گونه سهام در درجه اول مربوط به شرکت های کوچک است، سهام کم ارزش برای سرمایه گذارانی که تحمل ریسک بالایی دارند مناسب تر است.
به طور معمول، سهام کم ارزش دارای سطح بالاتری از نوسان است، که منجر به پتانسیل بالاتری برای سود و در نتیجه، سطح بالاتری از ریسک ذاتی می شود. یک سرمایه‌گذاران ممکن است در صورت خرید حاشیه ای، کل سرمایه خود را در یک سهام کم ارزش از دست بدهد، به این معنی که وجوهی را از یک بانک یا کارگزاری برای خرید سهام قرض بگیرد.
با توجه به افزایش سطوح ریسک مرتبط با سرمایه گذاری در سهام کم ارزش، سرمایه گذاران باید اقدامات احتیاطی خاصی داشته باشند. به عنوان مثال، یک سرمایه گذار باید قبل از ورود به معامله، یک مکانیسم “توقف ضرر” از پیش تعیین شده داشته باشد و بداند اگر بازار برخلاف جهت مورد نظر حرکت کند، در چه مرحله ای از سطح قیمت باید خارج شود. مکانیسم توقف ضرر، یک بازه قیمتی تعیین می کند که پس از رسیدن به آن، فروش خودکار اوراق بهادار آغاز می شود.
اگرچه سهام کم ارزش می تواند سودهای انفجاری داشته باشد، مهم است که انتظارات واقع بینانه داشته باشیم و درک کنیم که سهام کم ارزش سرمایه گذاری هایی با ریسک بالا با حجم معاملات کم هستند.
چه چیزی ریسک سهام کم ارزش را زیاد می کند؟
سهام کم ارزش برای برخی از مشاغل کوچک، راهی برای دسترسی به بودجه عمومی فراهم می کنند. این شرکت ها ممکن است از این پلت فرم به عنوان سکوی پرتاب برای حرکت به سمت بازار بزرگتر استفاده کنند. همچنین، از آنجایی که آنها با قیمت های پایینی به فروش می رسند، فضایی برای افزایش قابل توجه وجود دارد. با این حال، برخی از عوامل، خطر سرمایه گذاری یا معامله سهام کم ارزش را تشدید می کنند. اوراق بهادار معمولاً از شرکت‌های با سابقه‌تر که به عنوان سهام “بلو چیپ” شناخته می‌شوند، ریسک بیشتری دارند.
یک شرکت بلو چیپ، شرکتی ملی و شناخته شده، تثبیت شده و از نظر مالی سالم است. بلو چیپ ها عموماً محصولات و خدمات با کیفیت بالا و پذیرفته شده را به فروش می رسانند. شرکت‌های بلو چیپ معمولاً سابقه تلاطم اقتصادی داشته اند و در مواجهه با شرایط نامطلوب اقتصادی، سودآور عمل می‌کنند، که به سابقه طولانی رشد پایدار و قابل اعتماد آنها کمک می‌کند.
فقدان اطلاعات در دسترس عموم
هنگام بررسی گزینه های سرمایه گذاری بالقوه، داشتن اطلاعات کافی برای تصمیم گیری آگاهانه مهم است. برای برخی از سهام های کم ارزش، یافتن اطلاعات در مورد عملکرد شرکت می تواند بسیار دشوار باشد. در این صورت، اطلاعات موجود در مورد آنها ممکن است از معتبر باشد.
سهام معامله شده در طریق تابلوی بولتن (OTCBB) در خارج از بورس، پسوند “OB” را در نماد خود دارند. این شرکت ها صورت های مالی را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ارسال می کنند. با این حال، شرکت هایی که در خارج از بورس فهرست شده اند، ملزم به ارائه پرونده به SEC نیستند. به این ترتیب، این کسب‌وکارها مانند سهام‌های موجود در NYSE، نزدک و سایر بازارها، نظارت یا مقررات عمومی را دریافت نمی‌کنند.
عدم وجود استانداردهای حداقلی
سهام های موجود در OTCBB و خارج از بورس، نیازی به رعایت حداقل الزامات استاندارد ندارند تا برای فروش از طریق صرافی های خارج از بورس در دسترس باقی بمانند. هنگامی که یک شرکت دیگر نمی تواند موقعیت خود را در یکی از بورس های اصلی حفظ کند، می تواند به یکی از بورس های کوچکتر عرضه شده در خارج از بورس نقل مکان کند. حداقل استانداردها می توانند به عنوان یک بالشتک ایمنی برای برخی سرمایه گذاران عمل کنند. زمانی که یک شرکت تابع استانداردهای بالاتر نباشد، سرمایه گذاری در آن شرکت بسیار پر ریسک تر می شود.
عدم وجود سابقه ی شرکت ها
بسیاری از شرکت هایی که به عنوان سهام کم ارزش در نظر گرفته می شوند ممکن است به تازگی تشکیل شده و برخی ممکن است نزدیک ورشکستگی باشند. این شرکت ها معمولاً سوابق ضعیفی خواهند دارند یا اصلاً سابقه کار ندارند. همانطور که می توانید تصور کنید، این کمبود اطلاعات سابقه ای، تعیین پتانسیل ارزشی یک سهام را دشوار می کند.
نقدینگی و کلاه برداری
سهام هایی که به ندرت معامله می شوند، نقدینگی زیادی ندارند. در نتیجه، این امکان وجود دارد که سرمایه گذاران نتوانند سهام را پس از خریداری آن بفروشند. سرمایه گذاران ممکن است نیاز داشته باشند قیمت را تا زمانی که خریدار دیگری پیدا شود، کاهش دهند.
سطوح پایین نقدینگی همچنین فرصت هایی را برای برخی معامله گران فراهم می کند تا قیمت سهام را دستکاری کنند. طرح خرید و فروش سریع (پمپ و تخلیه) یک کلاهبرداری تجاری محبوب برای جذب سرمایه گذاران به خرید سهام است. مقادیر زیادی از سهام کم ارزش خریداری می‌شود و هنگامی که سایر سرمایه گذاران برای خرید سهام عجله می کنند، کلاهبرداران سهام خود را می فروشند. هنگامی که بازار متوجه می شود هیچ دلیل اساسی برای افزایش ارزش سهام وجود ندارد، سرمایه گذاران برای فروش عجله می کنند و می توانند ضررهای سنگینی را متحمل شوند.
مزایا
- این امکان را برای شرکت های کوچک برای دسترسی به بودجه عمومی فراهم می کنند.
- در برخی موارد، سهام کم ارزش ممکن است روشی برای دسترسی به فهرست بازار بزرگتر باشد.
- با قیمت پایین تر، سهام کم ارزش امکان افزایشی قابل توجه را در ارزش سهام فراهم می کند.
معایب
- سهام کم ارزش فاقد بازار نقدینگی بوده و خریداران آن اندک هستند، شاید حتی پس از افزایش قیمت.
- اطلاعات محدودی در مورد سوابق مالی شرکت ها موجود است.
- در سهام کم ارزش، احتمال تقلب و ورشکستگی شرکت اصلی وجود دارد.
نشانه های کلاه برداری
اگرچه هیچ استراتژی واقعی برای دانستن اینکه کدام یک از سهام های کم ارزش تقلبی هستند وجود ندارد، کمیسیون بورس و اوراق بهادار توصیه می کند که سرمایه گذاران به علائم هشدار دهنده زیر در سوابق یک شرکت توجه کنند: تعلیق معاملات کمیسیون بورس و اوراق بهادار، دارایی های بزرگ اما درآمدهای کوچک، صورت های مالی حاوی موارد غیرعادی در پاورقی ها، مسائل حسابرسی عجیب و غریب، و وجود بخش زیادی از مالکیت در اختیار افراد داخلی شرکت.
یک مثال واقعی از کلاه برداری در سهام کم ارزش
به گفته اداره تحقیقات فدرال (FBI)، زیرک دوماسون، ساکن کالیفرنیا، شرکت تقلبی فراوانی را ایجاد کرد و آنها را بین سال‌های 2008 تا 2013 به عنوان سهام به سرمایه‌گذاران عرضه کرد. دوماسون به سرمایه گذاران گفت که این شرکت ها در مشاغل مختلفی مانند استخراج طلا و تجارت الماس مشغول بودند در حالی که در واقع هیچ کاری انجام نمی دادند. او سهام را در «دیگ‌خانه‌ها» فروخت، دفاتری که در آن ها دلالان از تاکتیک‌های فشار بالا استفاده می‌کنند تا با وعده سودهای کلان، مردم را به سمت خرید سهام سوق دهند. در سال 2015، دو ماسون و هفت عامل دیگر به دلیل کلاهبرداری از اوراق بهادار مجرم شناخته شدند و به زندان فدرال محکوم شدند.
سهام کم ارزش چگونه ایجاد می شود؟
شرکت‌های کوچک و استارت‌آپ‌ها معمولاً از سهام به عنوان ابزاری برای افزایش سرمایه برای رشد کسب‌وکار استفاده می‌کنند. اگرچه این فرآیندی طولانی است، اما انتشار سهام اغلب یکی از سریع‌ترین و موثرترین راه‌ها برای کسب سرمایه برای یک شرکت نوپا است.
سهام کم ارزش، مانند هر سهام دیگری که به صورت عمومی معامله می شود، از طریق فرآیندی به نام عرضه اولیه عمومی یا IPO ایجاد می شود. برای فهرست شدن در OTCBB، شرکت باید ابتدا اظهارنامه ثبتی را در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ارسال کند یا پرونده ای مبنی بر اینکه واجد شرایط معافیت از ثبت است را ارسال کند. همچنین باید قوانین اوراق بهادار دولتی را در محل هایی که قصد فروش سهام را دارد بررسی کند. پس از تایید، شرکت ممکن است فرآیند درخواست سفارش از سرمایه گذاران را آغاز کند.
در نهایت، شرکت میتواند درخواست کند که سهام را در بورس بزرگتر فهرست کنند، یا میتواند در بازار خارج از بورس معامله کند.
پذیره نویسی سهام کم ارزش
مانند سایر سهام های جدید، اولین گام استخدام یک پذیره نویس است، معمولا یک وکیل یا بانک سرمایه گذاری متخصص در ارائه اوراق بهادار این کار را انجام می دهد. ثبت شرکت یا باید طبق مقررات A قانون اوراق بهادار 1933 در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شود، یا در صورت معافیت، تحت مقررات D ثبت شود. اگر شرکت ملزم به ثبت نام باشد، فرم 1-A، اظهارنامه ثبت، باید همراه با صورت های مالی شرکت و مواد فروش پیشنهادی در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شود.
صورت‌های مالی باید برای بازبینی عموم در دسترس باقی بمانند و گزارش‌های به موقع باید در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شوند تا در معرض عموم باشند. پس از تأیید کمیسیون بورس و اوراق بهادار، سفارش‌های سهام ممکن است از طریق فروش و افشاگری‌های همراه، مانند یک دفترچه، از عموم درخواست شود.
معاملات سهام کم ارزش
پس از جمع‌آوری سفارش‌های اولیه و فروخته شدن سهام به سرمایه‌گذاران، یک پیشنهاد ثبت‌شده میتواند معامله در بازار ثانویه را با فهرست شدن در بورسی مانند NYSE، نزدک، یا تجارت خارج از بورس آغاز کند. بسیاری از سهام های کم ارزش به دلیل الزامات سختگیرانه برای فهرست شدن در بورس های بزرگتر، از در خارج از بورس معامله می شوند.
گاهی اوقات شرکت‌ها پس از عرضه اولیه عمومی IPO، یک پیشنهاد بازار ثانویه اضافی ارائه می‌کنند، که سهام موجود را کاهش می‌دهد اما به شرکت امکان دسترسی به سرمایه‌گذاران بیشتر و افزایش سرمایه را می‌دهد. علاوه بر این، الزامی وجود دارد که شرکت‌ها به ارائه عمومی صورت‌های مالی به‌روز شده ادامه دهند تا سرمایه‌گذاران در جریان قرار گیرند و ارائه قیمت در تابلوی بولتن در خارج از بورس ادامه پیدا کند.
قوانین کمیسیون بورس و اوراق بهادار برای سهام سهام کم ارزش
سهام کم ارزش به عنوان سرمایه گذاری که در آن بسیار سفته بازی اتفاق می افتد در نظر گرفته می شود. برای محافظت از سرمایه گذاران، کمیسیون بورس و اوراق بهادار و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) قوانینی برای تنظیم معاملات سهام کم ارزش وضع کرده اند. همه معامله گران و کارگزاری ها باید از بخش 15 (h) قانون بورس اوراق بهادار 1934 و قوانین همراه آن پیروی کنند تا بتوانند معاملات سهام کم ارزش را انجام دهند.
- بر اساس قوانین مبادله 240.15g-9 ، کارگزار یا معامله گر باید معامله سرمایه گذار را تأیید کند و مطمئن شود که سرمایه گذاری برای خرید آنها مناسب است.
- کارگزار یا معامله گر باید یک سند افشای استاندارد شده را همانطور که در 240.15g-2 ذکر شده است ارائه کنند. این سند خطرات مربوط به خرید سهام کم ارزش، حقوق مشتری، و راه حل ها در موارد تقلب را توضیح می دهد.
- قانون 240.15g-3 از کارگزارها و معامله گران می‌خواهد تا قبل از تکمیل یک معامله سهام کم ارزش، قیمت‌های فعلی را افشا و تأیید کنند.
- قانون 240.15g-4 بیان می کند که کارگزار باید در مورد وجوهی که از تسهیل معامله به دست می آورد را به سرمایه گذار بگوید.
- کارگزاران باید صورتحسابهای ماهیانه که شامل جزئیات تعداد و هویت هر سهم کم ارزش در حساب مشتری است را ارسال کنند، همانطور که در قانون 240.15g-6 توضیح داده شده است. این اظهارات باید توضیح دهند که سهام کم ارزش نقدینگی بازار محدودی دارد و تخمینی از ارزش سهام در این بازار محدود ارائه می‌کند.
معاملات بعد از ساعت کاری بورس
سهام کم ارزش را می توان پس از ساعت کاری معامله کرد، و از آنجایی که بسیاری از تحرکات مهم بازار ممکن است پس از بسته شدن مبادلات اتفاق بیفتد، سهام های کم ارزش در معرض نوسانات بی ثبات پس از ساعت کاری قرار می گیرند. اگر سرمایه گذاران سهام کم ارزش معاملات خرید یا فروش را بعد از ساعت کاری انجام دهند، ممکن است بتوانند سهام را به قیمت های بسیار بالا بفروشند یا سهام را با قیمت های بسیار پایین خریداری کنند.
با این حال، حتی بهترین سهام های کم ارزش نیز در معرض نقدینگی پایین و گزارش دهی ضعیف هستند. همچنین، اگر یک سهام کم ارزش پس از ساعات کاری افزایش پیدا کند، سرمایه‌گذاری که به دنبال فروش سهام است ممکن است برای یافتن خریدار مشکل داشته باشد و این می تواند خرید و فروش را در زمان پس از ساعت کاری دشوار کند.
چه زمانی یک سهام دیگر کم ارزش نیست؟
رویدادهای متعددی می تواند باعث تبدیل یک سهام کم ارزش به یک سهام معمولی شود. یک شرکت میتواند اوراق بهادار جدیدی را در عرضه‌ای که در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شده است منتشر کند یا میتواند یک گروه از اوراق بهادار را در نهاد نظارتی ثبت کند.
هر دو نوع تراکنش به طور خودکار شرکت را ملزم می‌کند که به گزارش‌های دوره‌ای، از جمله افشای اطلاعات به سرمایه‌گذاران درباره فعالیت‌های تجاری، شرایط مالی و مدیریت شرکت، پایبند باشد، مگر اینکه معافیتی وجود داشته باشد. این پرونده‌ها همچنین گزارش‌های فصلی 10-Q، فرم سالانه 10-K، و گزارش‌های دوره‌ای فرم 8-K را که رویدادهای غیرمنتظره و مهم را شرح می‌دهند، الزامی می‌کند.
در برخی موارد، شرایط اضافی وجود دارد که یک شرکت را ملزم می کند تا گزارشات خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ارسال کند. اگر یک شرکت حداقل 2000 سرمایه‌گذار داشته باشد، یا بیش از 500 سرمایه‌گذار دارد که نمی‌توان آنها را به عنوان سرمایه‌گذاران معتبر طبقه‌بندی کرد، و بیش از 10 میلیون دلار دارایی دارد، باید گزارش ثبت کند.
معمولاً، شرکت‌هایی که دارایی بیش از 10 میلیون دلار و کمتر از 2000 سهامدار ثبت‌شده دارند، مجبور نیستند به دستورالعمل‌های گزارش‌دهی تحت کمیسیون بورس و اوراق بهادار پایبند باشند.
نمونه ای از یک سهام کم ارزش
اکثر سهام های کم ارزش در بازارهای بورس اصلی معامله نمی شوند. با این حال، برخی از شرکت‌های بزرگ وجود دارند که زیر 5 دلار به ازای هر سهم در مبادلات اصلی مانند نزدک معامله می‌کنند. یکی از نمونه‌های سهام پنی فهرست شده در نزدک، Catalyst Pharmaceuticals Inc. (CPRX)، یک شرکت دارویی کوچک در فلوریدا است. از 7 ژانویه 2021، قیمت سهام 3.55 دلار به ازای هر سهم است. در 12 ماه گذشته، قیمت سهام بین 2 تا 5 دلار در نوسان بوده است. در 10 آگوست 2020، سهام در 4.26 دلار بسته شد. با این حال، روز بعد قیمت به 3.34 دلار کاهش یافت و تقریباً 22٪ کاهش یافت.
اگرچه ممکن است سودهای قابل توجهی در معاملات سهام کم ارزش وجود داشته باشد، اما خطرات مساوی یا بزرگتر از دست دادن مقدار قابل توجهی از سرمایه گذاری در یک دوره کوتاه نیز وجود دارد.
محک آکادمی، مرجع مقالات حوزه مالی و کسب و کار
منبع:
